Làn da không chỉ là cơ qua lớn nhất trên cơ thể mà còn đóng vai trò thiết yếu giúp điều tiết nhiệt độ cơ thể và là hàng rào bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân lây nhiễm. Tuy nhiên, một số vùng da trên cơ thể dễ bị khô và nứt làm ảnh hưởng đến các chức năng da. Dù vậy, một quy trình chăm sóc da phù hợp sử dụng các sản phẩm có công thức dành riêng cho da nhám và nứt nẻ có thể giúp phục hồi trạng thái khỏe mạnh của làn da.
01Dấu hiệu & Triệu chứng
Triệu chứng thô ráp của da trên cơ thể: Khô da có thể xảy ra ở bất cứ đâu trên cơ thể, nhưng một số vùng dễ bị khô hay thậm chí thô ráp và nứt nẻ.
Da khô trở nên thô ráp và nứt nẻ khi tình trạng khô càng lan đến các lớp tế bào da bên dưới.
Khô da thường diễn ra từng bước theo quá trình như sau:
Da khô thường có cảm giác căng và vài vùng thô ráp nhẹ.
Thông thường các triệu chứng ban đầu không gây khó chịu nhiều, nhưng nếu không được quan tâm và điều trị, chúng có thể làm cho tình trạng nghiêm trọng hơn.
Da rất khô có cảm giác căng , thô ráp nhiều hơn, da có vảy, nứt nẻ và ngứa ngáy.
Da có cảm giác căng chật và có thể bong tróc vảy.
Da rất khô có thể bị co rút và dễ nứt nẻ, cuối cùng có thể gây nẻ da, đặc biệt ở những vùng cần co duỗi nhiều khi di chuyển như lòng bàn chân. Da còn có thể bị tấy đỏ.
Lòng bàn chân dễ bị khô và nứt nẻ.
Triệu chứng của da thô ráp và nứt nẻ:
Da căng quá mức
Da xù xì thô ráp
Da nứt nẻ hoặc nẻ da
Ngứa dữ dội
Các vùng da trên cơ thể bị khô và thô ráp
Da tay dễ bị khô nếu rửa tay thường xuyên. Các vết nứt thường xuất hiện quanh các khớp ngón tay vì da vùng này bị căng ra và dễ nứt khi co duỗi.
Da bàn chân, đặc biệt ở gót chân, thường bị khô và trở nên xù xì, nứt nẻ gây khó chịu và nếu nặng có thể gây đau đớn và đỏ tấy. Phần da trên gót chân cần phải dầy hơn để chịu được sức nặng cơ thể và áp lực di chuyển khi đi hoặc chạy.
Môi cũng dễ bị khô, đặc biệt đối với người đang uống thuốc trị mụn. Khi bị khô, môi dễ khô nứt gây khó chịu và đau đớn.
Rửa tay thường xuyên có thể làm da khô nghiêm trọng hơn, vì vùng da quanh khớp ngón tay có thể bị nứt nẻ.
Một số loại bệnh và tác động của chúng đến làn da trên cơ thể
Khô da, thuật ngữ y học là ‘Xerosis’ (tiếng Hy Lạp. ‘xero’ là ‘khô’ và ‘osis’ là ‘bệnh’) là thuật ngữ rộng dùng để chỉ bệnh khô da nói chung, bất kể do nguyên nhân bên trong hay bên ngoài.
Một số bệnh ngoài da cũng làm da khô, thô ráp và nứt nẻ. Những bệnh như Vẩy nến, Viêm da cơ địa trên mặt hay trên cơ thể thường có nguyên nhân viêm nhiễm tiềm ẩn làm cho da bị bong tróc, ngứa ngáy và tấy đỏ.
-> Viêm da cơ địa thường thấy ở trẻ nhỏ và phát triển thành các vùng da bị kích ứng, thô ráp phía sau đầu gối, mặt trong khuỷu tay và quanh vùng hông. -> Khi bị Vẩy nến, da xuất hiện những vùng da khô, cứng và ngứa ngáy ở bất cứ bộ phận nào trên cơ thể. -> Bệnh tiểu đường, tuýp 1 hoặc tuýp 2, đều có thể làm da khô, thô ráp và ngứa ngáy.
Còn nhiều thông tin khác về khô da cũng như các bệnh ngoài da như Viêm da cơ địa, Vẩy nến và Xerosis trên trang web của chúng tôi.
! Nếu bạn thấy lo ngại hay không chắc chắn về các triệu chứng của mình, hoặc khi chúng trở nên ghiêm trọng hơn, chúng tôi khuyên bạn nên đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia da liễu để được tư vấn trực tiếp.
Nếu bạn cần thêm thông tin để tìm ra nguyên nhân làm thương tổn da, hoặc để tìm phương pháp điều trị, kiểm tra da có thể là một công cụ chẩn đoán hữu ích
02Nguyên nhân và điều kiện bùng phát
Nguyên nhân làm da thô ráp và nứt nẻ có thể xuất phát từ việc chăm sóc da không đúng mức, các nhân tố môi trường cho đến các vấn đề sức khỏe như bệnh Viêm da cơ địa và Vẩy nến. Các nguyên nhân này đều bị ảnh hưởng bởi các nhân tố bên trong và bên ngoài.
Khô da, hay da bị mất nước, diễn tiến theo các giai đoạn:
Da bị khô khi các lipid tự nhiên trong da mất đi, làm tổn thương hàng rào bảo vệ bề mặt da, do đó da mất khả năng giữ ẩm
Điều này đẩy nhanh quá trình mất độ ẩm ở da. Sự thiếu hụt các nhân tố giữ ẩm tự nhiên làm các lớp tế bào da phía trên bị mất nước.
Da khô trở nên thô ráp và nứt nẻ khi tình trạng khô càng lan đến các lớp tế bào da bên dưới, làm tổn thương các kênh Aquaporin trong da, vốn là các kênh cung cấp độ ẩm trong các lớp tế bào da phía dưới thuộc lớp biểu bì và điều tiết sự phân bổ độ ẩm.
Thiếu hụt các nhân tố giữ ẩm tự nhiên (NMFs) làm cho các lớp tế bào da phía trên bị mất nước.
Các nhân tố bên ngoài làm giảm tình trạng khô da có thể là các điều kiện khí hậu tác động đến khả năng giữ ẩm của da hoặc do sử dụng các sản phẩm chăm sóc da không phù hợp.
Các yếu tố môi trường Thời tiết khắc nghiệt – nóng, lạnh và không khí khô. Các thay đổi theo mùa – các triệu chứng khô da thường diễn biến nặng hơn vào mùa đông hoặc mùa hè. Tia cực tím (tia UV) có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa da, và da dễ bị khô do lão hóa.
Một số loại xà phòng gây tác động mạnh đến làn da và làm mất đi các lipid tự nhiên trong da.
Quá trình chăm sóc da
Tắm rửa thường xuyên hoặc tắm lâu với nước nóng làm mất đi các lipid tạo nên hàng rào bảo vệ da.
Quy trình chăm sóc da không đúng cách – quy trình và lựa chọn sản phẩm chăm sóc phù hợp cho da khô là rất quan trọng. Đặc biệt, bạn cần phải tránh dùng các loại xà phòng mạnh để không làm mất đi các lipid tự nhiên trong da.
Một số loại thuốc có thể dẫn đến khô da. Hỏi ý kiến bác sĩ để biết liệu loại thuốc đang dùng có gây tác dụng phụ này không
Thuốc
Khô da có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc. CThuốc
Khô da có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc. Các thuốc phổ biến có tác dụng phụ này là các thuốc điều tiết huyết áp làm lợi tiểu khi chúng tăng tốc độ bốc hơi nước khỏi cơ thể, và một số thuốc kháng sinh và thuốc trị mụn dạng viên uống.ác thuốc phổ biến có tác dụng phụ này là các thuốc điều tiết huyết áp làm lợi tiểu khi chúng tăng tốc độ bốc hơi nước khỏi cơ thể, và một số thuốc kháng sinh và thuốc trị mụn dạng viên uống.
! Luôn hỏi ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc nếu bạn lo lắng về việc sử dụng thuốc có thể gây khô da
Các nhân tố bên trong
Các tác nhân di truyền
Yếu tố di truyền cũng ảnh hưởng đến độ ẩm trong da. Một số người có làn da dầu và một số người có làn da khô, và các loại da này được định hình do yếu tố di truyền,, dù mỗi người không nhất thiết phải có cùng loại da như bố mẹ. Bên cạnh đó, người có làn da sáng thường dễ bị khô da hơn người có da sẫm màu. Các bệnh về da như Viêm da cơ địa, Vẩy nến, bệnh tiểu đường và bệnh vẩy cá thường có mối liên hệ di truyền
Với da sẫm màu, các dấu hiệu lão hóa xuất hiện chậm và ít rõ rệt hơn.
Các tác nhân về nội tiết tố
Các thay đổi nội tiết tố nhất định, cụ thể như estrogen và testosterone có thể tác động đến độ ẩm trong da và nồng độ lipid. Các biểu hiện thường rõ ràng hơn sau khi mãn kinh hoặc khi đang mang thai.
Tuổi tác
Khi chúng ta già đi, khả năng tiết mồ hôi và lipid của da sẽ giảm đi do sự suy giảm chức năng của các tuyến mồ hôi và tuyến nhờn dưới da. Tương tự, lượng nước trong da và khả năng giữ nước cũng bị suy giảm. Các nhân tố này dẫn đến khô da, từ đó dẫn đến lão hóa da và hình thành nếp nhăn. Thuật ngữ chung cho tình trạng này là khô da do lão hóa.
Các vết rạn da có thể xuất hiện khi đang mang thai – bôi lotion bổ sung dầu cho cơ thể thường xuyên cùng với việc mát-xa vùng da bị tác động có thể giúp ngăn ngừa các vết rạn da phát triển thêm.
Chế độ ăn uống
Cũng như bất kì cơ quan nào khác, da cần có một lượng dưỡng chất quan trọng để hoạt động bình thường. Các dưỡng chất này bao gồm dầu thực vậy và các vitamin, cụ thể là vitamin C và E.
Sau 25 tuổi, da bắt đầu khô hơn và giảm độ đàn hồi theo thời gian.
03Các nhân tố làm da khô ráp
Các nhân tố sau đây tác động đến sự cân bằng độ ẩm tự nhiên trong da và làm da thô ráp, nứt nẻ:
Chăm sóc da
Sử dụng xà phòng mạnh có thể làm mất đi các lipid tự nhiên và cả độ ẩm trong da, làm cho da khô, thô ráp và nứt nhẻ. Quy trình chăm sóc da hợp lý rất quan trọng trong việc điều trị da khô, thô ráp và nứt nẻ.
Nên chọn sữa rửa mặt dịu nhẹ cho da nhằm tránh làm mất các lipid trong da.
Nên thoa kem dưỡng ẩm thích hợp lên vùng da khô. Thời điểm dưỡng ẩm tốt nhất là khi da được làm sạch và còn hơi ẩm ngay sau khi tắm xong. Nên dùng các loại kem dưỡng ẩm dành cho da khô, thô ráp và nứt nẻ và có chứa các hợp chất giúp phục hồi chức năng của các lớp tế bào da bên dưới.
Tắm rửa thường xuyên cũng là nhân tố góp phần làm cho da thô ráp và nứt nẻ. Không nên tắm quá lâu với nước quá nóng vì điều này có thể làm mất các lipid tự nhiên trong và các nhân tố giữ độ ẩm tự nhiên có thể thoát ra ngoài da, làm giảm khả năng giữ ẩm.
Cải thiện làn da để phục hồi sự cân bằng độ ẩm bằng cách sử dụng các sản phẩm chăm sóc da dành riêng cho da khô.
Phơi nắng làm da mất đi độ ẩm và càng trở nên khô hơn. Ngoài ra các tia UV cũng gây ra các biến đổi lâu dài cho da.
Thời tiết, mùa và việc tiếp xúc với ánh năng mặt trời
Chuyển mùa là nguyên nhân phổ biến làm da khô, thô ráp và nứt nẻ. Trong các tháng mùa đông khắc nghiệt, do phải chịu cái lạnh và việc sử dụng máy sưởi trong nhà làm da khô đi. Trong giai đoạn này da trở nên thô ráp và nứt nẻ, và nếu không được điều trị thì các vết nứt có thể sâu hơn,và làm da bị tấy đỏ.
Trong những tháng mùa hè oi bức, da khô do phơi nắng quá nhiều. Da bị cháy nắng thì không thể hoạt động hiệu quả như một làn da khỏe mạnh và dễ bị khô hơn. Sử dụng kem chống nắng có chứa chất dưỡng ẩm và không hương liệu, phẩm màu gây kích ứng để ngăn ngừa tình trạng da khô và nứt nẻ.
Một số công việc đòi hỏi phải rửa tay thường xuyên. Điều này có thể gây tổn thương thêm cho da khô.
Các tác hại do yếu tố nghề nghiệp
Một số nghề nghiệp nhất định cũng làm tăng nguy cơ làm da bị thô ráp và nứt. Tiêu biểu là các ngành nghề đòi hỏi phải làm việc trong điều kiện nóng hoặc lạnh (nông dân/ngư dân), công việc phải sử dụng thuốc tẩy, rửa thường xuyên (bác sĩ, y tá, thợ làm tóc)
Mất nước
Quá trình cấp nước cho da phụ thuộc vào sự cân bằng nước trong cơ thể. Khi thiếu nước, cơ thể sẽ giảm lượng độ ẩm cho da, làm dòng chảy tự nhiên qua da bị chậm đi, từ đó góp phần làm da khô. Người lớn tuổi thường dễ bị mất nước vì cảm giác khát bị suy giảm theo tuổi tác. Hút thuốc
Thuốc lá chứa nhiều độc tố toxin, có thể làm giảm lưu lượng máu. Điều này làm chậm đi quá trình trao đổi chất trong da, dẫn đến da bị lão hóa sớm và khô đi.
04Chăm sóc vùng dakhô ráp trên cơ thể
Tránh các tác nhân gây hại cho làn da
Các nguyên liệu tự nhiên trong quần áo như cotton và lụa là phù hợp nhất cho da vì chúng không gây kích ứng da.
Bên cạnh việc làm sạch và có phương pháp dưỡng ẩm đúng cách, bạn nên tránh các tác nhân dẫn đến khô da. Điều này sẽ giúp làm giảm tác động của chúng và nhu cầu điều trị :
Tránh các dòng không khí khô bằng cách hạn chế thời gian ở ngoài trời với thời tiết nóng và lạnh, sử dụng máy làm ẩm không khí khi bật sưởi trong nhà
Giảm thời gian tiếp xúc với nước nóng bằng cách tắm nhanh hơn thay vì tắm lâu như thói quen.
Đeo găng bảo vệ tay là rất có lợi vì bàn tay phải tiếp xúc thường xuyên với nước hoặc các chất tẩy rửa.
Dùng găng tay khi rửa chén sẽ làm giảm việc tiếp xúc với nước nóng và các chất tẩy rửa manh
Mặc quần áo với nguyên liệu tự nhiên như cotton và lụa không làm kích ứng da. Len cũng là nguyên liệu tự nhiên nhưng nó có thể gây kích ứng da, vì vậy nên tránh tiếp xúc trực tiếp
Dùng bột giặt không chứa phẩm màu hoặc hương liệu, vì các chất này có thể nằm lại trên quần áo sau khi giặt và gây kích ứng da.
Đảm bảo rằng bạn uống đủ nước.
Để giải quyết tình trạng khô da, quy trình chăm sóc da không làm tổn thương thêm hàng rào bảo vệ da là rất cần thiết. Bên cạnh đó, việc thay thế các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên như Urea cũng giúp phục hồi cân bằng độ ẩm của da, và lý tưởng nhất là bổ sung các thành phần thiết yếu giúp điều tiết sự cấp nước từ các lớp tế bào da bên dưới .
Da khô đến rất khô và da khô do bệnh tiểu đường hoặc do bệnh Vẩy nến cần được chăm sóc bởi các sản phẩm thích hợp tùy theo mức độ. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khi bị Viêm da cơ địa cũng cần có các sản phẩm chăm sóc da đặc biệt để chăm sóc da hàng ngày. Khi chọn sản phẩm chăm sóc da cho trẻ nhỏ, luôn phải kiểm tra độ tuổi có thể sử dụng sản phẩm.
Làm sạch da bị khô và thô ráp
Khởi đầu cho cảm giác khô và thô ráp trên da là khi hàng rào bảo vệ da suy yếu , vì vậy cần sử dụng các sản phẩm làm sạch dịu nhẹ cho da để không làm mất đi các lipid trong da. Eucerin Washfluid 5% Urea là sản phẩm nhẹ nhàng, hiệu quả với công thức đặc biệt dành cho da khô đến rất khô trên cơ thể. Sản phẩm nhẹ nhàng làm sạch làn da mà không gây khô da, đồng thời có chứa các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên bổ sung giúp da mềm mượt . Sản phẩm thích hợp sử dụng cho da của người bệnh tiểu đường và người bị khô da do bệnh liên quan đến Vẩy nến
Thay vì lau khô với khăn tắm, vỗ lên da nhẹ nhàng cho đến khi ráo nước
Dưỡng ẩm cho da khô và thô ráp
Yêu cầu đầu tiên của kem dưỡng ẩm dành cho da khô là khả năng hồi phục cân bằng độ ẩm tại các lớp tế bào da phía trên.
Urea và Lactate: Các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên (NMF) giúp hút và giữ ẩm cho lớp sừng, hoặc lớp tế bào phía trên da. Da rất khô khi đã trở nên thô ráp, nứt nẻ cần các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên này ở mức độ đậm đặc hơn. Nhìn chung, các sản phẩm dành cho da khô đến rất khô cần có nồng độ Urea lần lượt 5% và 10% (tối thiểu).
Nên sử dụng các sản phẩm chăm sóc da thường xuyên để làm dịu đi các triệu chứng do khô da.
Ceramide-3 giúp phục hồi hàng rào lipid, làm chậm quá trình bốc hơi nước khỏi da bằng các điều tiết quá trình làm mất độ ẩm.
Gluco-glycerol kích thích các kênh Aquaporin trong da, hỗ trở việc đưa nước lên các lớp biểu bì trong da. Mức độ cân bằng độ ẩm tại các vùng da phía trên phụ thuộc vào lượng cấp nước từ các lớp tế bào bên dưới, vì vậy phục hồi cân bằng độ ẩm tại các lớp tế bào bên dưới là điều kiện tiên quyết để cấp nước cho da.
Thời điểm tốt nhất để dưỡng ẩm là khi da đang sạch và còn ướt, ngay sau khi tắm .
Bảo vệ da khô trên cơ thể khỏi việc tiếp xúc với ánh nắng
Eucerin Sun Lotion Dry Skin SPF 30/50+ được phát triển dành riêng cho da khô.
Vì tia UV đẩy nhanh quá trình lão hóa da, và lão hóa da có thể làm tình trạng khô da trở nên nặng hơn, bạn nên:
Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng bằng cách mặc quần áo bảo vệ
Dùng kem chống nắng khi đi ra ngoài.
Dùng kem chống nắng chống tia UV và có chứa các hợp chất dưỡng ẩm.
Dùng kem chống nắng không chứa hương liệu và phẩm màu gây kích ứng, vì da khô rất dễ bị kích ứng.
05Da Liễu Hồng Đức: Trung tâm da liễu chuyên khám và điều trị da khô nứt nẻ
Trên con đường khẳng định thương hiệu y khoa mang đẳng cấp quốc tế, sở hữu cơ sở hạ tầng khang trang, cùng các trang thiết bị y tế đồng bộ, hiện đại và chuyên sâu trong điều trị các bệnh lý về da và thẩm mỹ. Da Liễu Hồng Đức tự hào là địa chỉ uy tín được khách hàng luôn tin tưởng lựa chọn. Đến với Da Liễu Hồng Đức bạn sẽ được các bác sỹ chuyên khoa có nhiều năm kinh nghiệm trực tiếp khám và điều trị. Quy trị điều trị tai Da liễu Hồng Đức được chỉ định cho từng trường hợp cụ thể dựa trên tình trạng và đặc điểm da của mỗi bệnh nhân. Các liệu Pháp điều trị tại Da Liễu Hồng Đức được xây dựng theo một tiêu chuẩn quốc tế nghiêm nghặt để đảm bảo mang đến kết quả cao nhất cho mọi bệnh nhân.Để được tư vấn và điều trị hay liên hệPHÒNG KHÁM CHUYÊN KHOA DA LIỄU HỒNG ĐỨC